USG transwaginalne (przezpochwowe)
Badanie USG jest jednym z najczęściej przeprowadzonych badań, dzięki któremu lekarz może zobrazować stan narządów rodnych kobiety oraz dostrzec w porę nieprawidłowości, tak by skierować pacjentkę na dalsze leczenie.
W diagnostyce ginekologicznej wykorzystuje się USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne jak i USG transwaginalne.
USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne umożliwia lekarzowi ocenę stanu oraz budowę narządu rodnego. Ginekolog sprawdza trzon macicy, jej kształt, grubość błony śluzowej (endometrium) wielkość i stan jajników. Jest pomocne w diagnostyce torbieli i mięśniaków macicy. USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne stosowane jest u pacjentek z zachowaną błoną dziewiczą. Należy jednak pamiętać, że uzyskany obraz jest niewyraźny i nie pozwala w pełni dokonać oceny narządów. Dlatego dla lepszego zobrazowania badanie może być wykonane przez odbyt.
USG transwaginalne W diagnostyce ginekologicznej preferowane jest USG transwaginalne, które pomaga ustalić przyczynę zaburzeń miesiączkowania, bólów podbrzusza. Odgrywa też kluczową rolę w diagnozowaniu zmian patologicznych w obrębie układu rodnego kobiety np. mięśniaków, torbieli jajników, skrętu jajników, guzów oraz innych anomalii narządów rodnych. USG to jest stosowane w diagnostyce zaburzeń miesiączkowania i niepłodności.
Kiedy na badania
Na badanie USG najlepiej udać się w 1 fazie cyklu (5-10 dzień po miesiączce). W okresie menopauzy jak i u kobiet stosujących antykoncepcję najlepszy czas na wykonanie badania ustala ginekolog. W razie potrzeby badanie można przeprowadzić w każdej fazie cyklu. Badanie transwaginalne przeprowadza się profilaktycznie 1 raz w roku u kobiet aktywnych seksualnie, nie będących w ciąży, przy braku zgłaszanych dolegliwości.
Wykonuje się je też przed planowanym zajściem w ciążę, a przy problemach w zajściu w ciążę wykonuje się je dość często (nawet co 2 dni) by monitorować wzrastanie pęcherzyków jajnikowych.
USG u kobiet w ciąży wykonuje się w pierwszym trymestrze rzadziej w drugim. O przeprowadzeniu tego badania w tak ważnym okresie życia kobiety decyduje lekarz. Podyktowane jest to zawsze względami zdrowotnymi, pozwala określić dokładny wiek ciąży, czy jest to ciąża pojedyncza czy mnoga oraz jak przebiega rozwój płodu.
Często kobiety zgłaszają obawy czy USG dopochwowe nie przyczyni się do mechanicznego uszkodzenia płodu. Badanie to zostało pomyślane tak, by w jak najmniej inwazyjny sposób zebrać informacje na temat stanu płodu. Właśnie gdy ciąża może być zagrożona badanie to przeprowadza się znacznie częściej i nie ma ono wpływu na dziecko.
Wskazania do badania
- krwawienie z dróg rodnych, które nie jest menstruacją
- nietypowe dolegliwości związane z cyklem miesiączkowym
- podejrzenie wad budowy narządów rodnych
- podejrzenie zmian w obrębie jajników np. zespół policystycznych jajników
- problemy związane z donoszeniem ciąży
- ustalenie przyczyn niepłodności
W badaniu USG ocenia się
- wielkość i kształt macicy
- szerokość błony śluzowej wewnątrz macicy (endometrium)
- grubość warstwy mięśniowej macicy
Te dane są ważne w badaniu przesiewowym raka trzonu macicy.
W badaniu USG ocenia się
- wielkość jajników, gdzie są zlokalizowane, czy nie występują na nich lub w okolicy guzy. Te dane umożliwiają wykrycie raka jajnika we wczesnym stadium.
- rozmieszczenie pęcherzyków jajnikowych
- obecność płynu w zatoce Douglasa
Przygotowanie i przebieg badania
Badanie poprzedza wywiad, w czasie którego lekarz pyta o datę ostatniej miesiączki, przegląda wyniki poprzednich badań.
Przygotowanie na USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne wymaga napełnienia pęcherza płynami (niegazowana woda). Z kolei w przypadku USG transwaginalnego pęcherz moczowy należy opróżnić przed wizytą. Z racji charakteru badania warto zadbać o higienę miejsc intymnych.
Badanie przebiega w pozycji leżącej. Polega na wprowadzeniu podłużnej głowicy ultrasonografu o średnicy 1-2 cm do dróg rodnych, która obraz przekaże na ekran monitora. Za każdym razem sonda jest zabezpieczona jednorazową lateksową osłonką, dzięki czemu badanie jest bezpieczne dla kobiety. Badanie trwa kilka minut. Nie powoduje powikłań, zazwyczaj jest bezbolesne, ale niektóre pacjentki mogą odczuwać pewien dyskomfort. Jeżeli w trakcie przeprowadzania badania lub po pojawił się ból, należy powiadomić o tym lekarza przeprowadzającego zabieg.
Procedura medyczna USG transwaginalnego powinna być wykonywana regularnie u wszystkich kobiet, które rozpoczęły współżycie seksualne. Jest ważna u kobiet, które cierpią na zaburzenia miesiączkowania, nie związane z nią krwawienia z dróg rodnych, czy bóle podbrzusza bez wyraźnej przyczyny. Wtedy USG pozwala określić źródło problemów i postawić odpowiednią diagnozę, która będzie podstawą do dalszego leczenia.
Każde niepokojące Cię objawy i pojawiające się wątpliwości należy bezwzględnie skonsultować ze specjalistą.
Na badania ginekologiczne zapraszamy do CMZ.
Badania wykonują: lek. med. Karolina Kurlenko
lek. med. Ryszard Kardasiński