Szczepienie przeciwko grypie – fakty i mity, które warto znać

Grypa to nie tylko „zwykłe przeziębienie”. To ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem grypy, głównie typu A i B.

Grypa nie zna granic. Ma wysoką zaraźliwość, przenosi się błyskawicznie drogą kropelkową (kichanie i kasłanie) pomiędzy ludźmi lub przez kontakt ze skażona powierzchnią.

Jest chorobą sezonową, występującą co roku z różnym nasileniem, powodując miliony zachorowań na całym świecie, a u wielu osób prowadzi do groźnych powikłań.

Na ogół grypa, zwłaszcza typ A, jak i B daje objawy takie jak: wysoka gorączka, ból głowy, bóle mięśniowo- stawowe, dreszcze, suchy kaszel i cieknący katar, uczucie rozbicia, zmęczenia, braku apetytu, nadmierna potliwość; czasami też wymioty i biegunkę. Objawy utrzymują się do około 8 dni, jeżeli trwają dłużej, może to oznaczać, że doszło do powikłań.

Ważne jest, by pacjent ze zdiagnozowaną grypą wrócił do aktywności dopiero po zakończeniu leczenia choroby, unikając kontaktu z innymi ludźmi. W celu ograniczenia transmisji wirusa warto też nosić maseczki, dbać o higienę i dezynfekcję rąk.

Wielu z nas bagatelizuje pierwsze objawy choroby próbując ” przechodzić” ją i leczyć się na własną rękę korzystając z różnych domowych sposobów. Powikłania nieleczonej grypy mogą być bardzo ciężkie, jak np. zapalenie płuc i oskrzeli, niewydolność oddechowa, ale i zapalenie mięśnia sercowego.

Duża ilość mutacji tego wirusa sprawia, że potencjał grypy jest bardzo niebezpieczny i może przyczynić się do wywołania epidemii, które mogą skutkować nie tylko ciężkimi powikłaniami, ale również znacznym wzrostem śmiertelności. Najbardziej pod tym względem niebezpieczny jest wirus grypy typu A, który wywołuje pandemie lub endemie o zasięgu globalnym, z racji tego, że mutuje.

Mutujące wirusy sprawiają, że każdego roku występuje trochę inny wirus grypy. Oznacza to, że przechorowanie grypy nie daje odporności i trzeba powtarzać szczepienie ochronne co roku.

Bo właśnie szczepienie jest jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony przed tą groźną chorobą.

Grypa a przeziębienie-różnice

Termin grypa jest często powszechnie używany zamiennie w przypadku mówienia o przeziębieniu, co jest błędne. Zarówno grypa i przeziębienie są infekcjami górnych dróg oddechowych wywołanymi przez wirusy, ale są to inne wirusy oraz różnią się te choroby nasileniem objawów, przebiegiem oraz powikłaniami:

początek choroby: grypa atakuje nagle i intensywnie, już kilka godzin od zainfekowania organizmu; przeziębienie rozpoczyna się powoli, stopniowo, pacjent ma wrażenie, że „coś go bierze”
gorączka: w grypie gorączka jest wysoka powyżej 38 stopni; przy przeziębieniu gorączka jest niższa lub nie występuje wcale
ból głowy: w przeziębieniu rzadko; w grypie to typowa dolegliwość
ból mięśni/stawów: rzadko w przeziębieniu; w grypie prawie zawsze i ból jest silny
osłabienie/wyczerpanie: w grypie utrzymuje się nawet po przechorowaniu; w przeziębieniu występuje niewielkie osłabienie
katar/zatkany nos: klasyczny objaw dla przeziębienia; w grypie jeżeli się pojawi to katar wodnisty
kaszel: w grypie częsty i suchy
ból gardła: często w przeziębieniu
powikłania: rzadko przy przeziębieniu; nieleczona grypa może skutkować groźnymi powikłaniami
czas trwania: przeziębienie nie dłużej niż tydzień; grypa nawet dwa tygodnie, kontakty z innymi i aktywność zawodową należy ograniczyć do wyzdrowienia.

Grypa tak jak w przypadku innych chorób wywołanych przez wirusy leczona jest objawowo.

Jeżeli u osoby dorosłej gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni należy udać się do lekarza. W przypadku tej choroby stosuje się leki przeciwzapalne, zalecany jest odpoczynek, nawodnienie, izolacja od innych ,a podjęcie aktywności zawodowej powinno nastąpić po wyzdrowieniu, co poświadczy wizyta kontrolna u lekarza.

Choroba zwykle ustępuje samoistnie, po około tygodniu, jeżeli się utrzymują objawy, a nawet nasilają może to świadczyć o pojawieniu się powikłań. Jeżeli stan pacjenta ulega pogorszeniu niezbędna jest hospitalizacja, szczególnie dotyczy to dzieci, jak i osób starszych lub z chorobami współistniejącymi.

Dlaczego warto się szczepić?

Światowa Organizacja Zdrowia zachęca co roku do szczepień przeciwko grypie, które zapobiegają powikłaniom tej choroby wywołanej przez mutujące wirusy, dlatego też szczepienia należy powtarzać, najlepiej przed sezonem zachorowań.

Ochrona przed zachorowaniem – szczepionka nie daje stuprocentowej odporności, ale znacząco zmniejsza ryzyko infekcji.
Łagodniejszy przebieg choroby – osoby zaszczepione, które mimo wszystko zachorują, zwykle przechodzą grypę lżej i szybciej wracają do zdrowia.
Mniejsze ryzyko powikłań – grypa może prowadzić m.in. do zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego, zaostrzenia chorób przewlekłych (np. astmy, cukrzycy) czy nawet śmierci. Szczepienie ogranicza te zagrożenia.
Ochrona osób z otoczenia – szczepiąc się, zmniejszamy ryzyko przeniesienia wirusa na seniorów, niemowlęta czy osoby przewlekle chore.

Kto powinien się szczepić?

Szczepienie przeciwko grypie zalecane jest każdemu, a szczególnie:

seniorom (65+),
kobietom w ciąży,
osobom z chorobami przewlekłymi (np. układu krążenia, oddechowego, cukrzycą),
osobom z niedoborami odporności ( np. po przeszczepach)
osobom przebywającym przez długi czas w szpitalach, domach opieki
dzieciom od 6. miesiąca życia,
pracownikom ochrony zdrowia i osobom mającym częsty kontakt z ludźmi.

Fakty i mity o szczepionce

Prawda:

Szczepionka zmniejsza ryzyko zachorowania na grypę
Skuteczność nie jest stuprocentowa, ale istotnie redukuje ryzyko zachorowania i powikłań.
Chroni przed ciężkim przebiegiem choroby
Nawet jeśli zaszczepiona osoba zachoruje, zwykle przechodzi grypę łagodniej i rzadziej wymaga hospitalizacji.
Zmniejsza ryzyko powikłań
Grypa może prowadzić do zapalenia płuc, zaostrzenia chorób przewlekłych czy nawet zgonu – szczepienie znacząco to ogranicza.
Trzeba się szczepić co roku
Wirusy grypy mutują, a odporność po szczepieniu utrzymuje się przez kilka miesięcy, dlatego szczepienie coroczne jest konieczne.
Szczepionka jest bezpieczna
Nie zawiera żywego wirusa (w większości preparatów), więc nie wywołuje grypy.

Mity:

„Szczepionka wywołuje grypę”
Nieprawda – szczepionka zawiera zabite lub inaktywowane fragmenty wirusa, które nie mogą wywołać choroby.
„Młodzi i zdrowi nie muszą się szczepić”
Każdy może zachorować. Osoby młode często przenoszą wirusa na seniorów i osoby z chorobami przewlekłymi.
„Raz zaszczepiony jestem chroniony na zawsze”
Niestety nie – wirus grypy ciągle się zmienia, dlatego potrzebne są coroczne szczepienia.
„Szczepionka nie działa, bo i tak można zachorować”
Zaszczepiona osoba nadal może się zarazić, ale ryzyko jest dużo mniejsze, a przebieg zwykle łagodniejszy.
„Szczepienie jest niebezpieczne dla kobiet w ciąży”
Wręcz przeciwnie – kobiety w ciąży należą do grup szczególnie zalecanych do szczepienia, bo grypa może być dla nich groźna.

Kiedy najlepiej się zaszczepić?

Optymalny czas to jesień – wrzesień i październik – zanim sezon grypowy rozpocznie się na dobre. Jednak szczepienie ma sens także później, nawet zimą, dopóki wirus krąży w populacji.

Szczepienie przeciwko grypie to prosty i bezpieczny sposób na ochronę siebie i bliskich przed groźną chorobą oraz jej powikłaniami. Choć nie gwarantuje stuprocentowej odporności, znacząco zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Warto szczepić się regularnie , najlepiej co roku i zachęcać do tego swoich bliskich.

Zachęcamy do zaszczepienia się w naszej placówce :

1. Poproś lekarza o receptę ( wykup w aptece zgodnie z przysługującą refundacją)

2.Umów wizytę bezpośrednio w gabinecie zabiegowym. Tel: 22 8636346

3. Wypełnij ankietę dotyczącą stanu zdrowia pacjenta , która umożliwi szybką kwalifikację do zaszczepienia.

4. Podpisz oświadczenie o prawidłowym sposobie przechowywania i transporcie szczepionki.

5. Przyjdź z wypełnionymi dokumentami ,wzory ankiety zdrowia i oświadczenie dostępne są na naszej stronie w zakładce dokumenty.

6. Jeśli nie masz możliwości przygotowania ich przed planowanym szczepieniem dostaniesz stosownie formularze w rejestracji. Wypełnisz je przed wyjściem do gabinetu zabiegowego.

Autor:pielęgniarka dyplomowana Edyta Skrętowska