Napięciowe bóle głowy

 

Napięciowe bóle głowy to najczęściej występujący rodzaj bólów głowy na świecie.

Szacuje się, że nawet 70–80% populacji, przy czym około 40% to dzieci doświadcza ich w pewnym momencie życia. Liczna grupa cierpiących na napięciowy ból głowy w grupie dzieci to uczniowie w wieku 6-15lat, co może przekładać się na zmniejszoną koncentrację i efektywność pracy, jak i na nieobecności na zajęciach szkolnych. 

Choć objawy często są mniej nasilone niż w migrenie, to ich przewlekły charakter może znacząco obniżać jakość życia chorego,  jego samopoczucie, koncentrację, efektywność pracy, uniemożliwia  wręcz wykonywanie  codziennych obowiązków, a nawet ulubionych aktywności.

Przyczyny napięciowych bólów głowy

Napięciowe bóle głowy mają charakter wieloczynnikowy. Najczęściej wynikają z połączenia:

  • przewlekłego napięcia mięśni szyi i obręczy barkowej,
  • stresu 
  • zmęczenia np. związanego z nagromadzeniem codziennych obowiązków, którym trzeba sprostać
  • długotrwałej pracy, nauki w szkole, a nawet spędzania wolnego czasu w pozycji siedzącej(komputer, telefon komórkowy)  
  • lęków szkolnych objawiających się strachem przed szkołą i wszystkim co z nią związane np. sprawdziany, wymagający nauczyciele, inni uczniowie
  • niewłaściwej postawy ciała,
  • braku aktywności fizycznej.

Dolegliwości często opisuje się jako uciskową obręcz wokół głowy lub uczucie ciężaru i napięcia w okolicy karku.

Jak odróżnić napięciowe bóle głowy od migreny?

Choć napięciowe bóle głowy i migrena mogą dawać podobne objawy, różnią się charakterem bólu, lokalizacją i towarzyszącymi symptomami.
Prawidłowe rozróżnienie tych dolegliwości jest kluczowe dla skutecznego leczenia.

Cecha Napięciowy ból głowy Migrena
Charakter bólu Tępy, ściskający, „obręczowy”, obustronny Pulsujący, jednostronny, nasilający się przy wysiłku
Natężenie Łagodne do umiarkowanego Umiarkowane do silnych
Lokalizacja Cała głowa, kark, skronie, potylica Jednostronnie (często czoło lub skroń)
Objawy towarzyszące Zwykle brak nudności i światłowstrętu Często nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk
Aktywność fizyczna Nie nasila bólu Zazwyczaj nasila dolegliwości
Czas trwania Od 30 minut do kilku dni Od 4 do 72 godzin
Początek Stopniowy Często poprzedzony aurą lub nagły

 

W praktyce klinicznej często spotyka się ból mieszany, w którym elementy napięciowe i migrenowe współistnieją. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka i indywidualne podejście terapeutyczne – obejmujące zarówno pracę nad napięciem mięśniowym, jak i edukację pacjenta w zakresie czynników wyzwalających ból.

Rola fizjoterapii w leczeniu napięciowych bólów głowy

Coraz więcej badań naukowych potwierdza, że fizjoterapia odgrywa bardzo istotną rolę w terapii napięciowych bólów głowy – zarówno w redukcji objawów, jak i zapobieganiu nawrotom.

1. Terapia manualna i praca z tkankami miękkimi

Różne techniki terapii manualnej – takie jak rozluźnianie mięśni podpotylicznych, mobilizacje odcinka szyjnego oraz terapia powięziowa znacząco zmniejszają intensywność bólu i częstotliwość jego występowania.

2. Ćwiczenia wzmacniające i korekcja postawy

Programy oparte na ćwiczeniach wzmacniających mięśnie szyi, obręczy barkowej i górnej części pleców przynoszą bardzo dobre efekty u pacjentów z przewlekłym napięciowym bólem głowy.
Regularny, nadzorowany program ćwiczeń prowadzi do
znacznego zmniejszenia częstotliwości i natężenia bólu.

3. Edukacja i modyfikacja stylu życia

Współczesne podejście do fizjoterapii zakłada nie tylko terapię objawów, ale też edukację pacjenta. Kluczowe jest nauczenie technik autoterapii, relaksacji, ergonomii pracy i codziennych nawyków redukujących napięcie mięśniowe.

Autor: mgr fizjoterapii Marta Bonat

 

Bibliografia

  1. Repiso-Guardeño A., et al. — Physical therapy in tension-type headache: a systematic review of randomized controlled trials. (2023)
  2. Martín-Vera D., et al. — Efficacy of a strength-based exercise program in patients with chronic tension-type headache: RCT. (2023, full text PMC)
  3. Lu Z., et al. — Myofascial release for the treatment of tension-type and cervicogenic headache: meta-analysis. (2024, PMC)
  4. Herranz-Gómez A., et al. — Effectiveness of Exercise and Manual Therapy as Combined Interventions. (2021, MDPI open access)