Napięciowe bóle głowy
Napięciowe bóle głowy to najczęściej występujący rodzaj bólów głowy na świecie.
Szacuje się, że nawet 70–80% populacji, przy czym około 40% to dzieci doświadcza ich w pewnym momencie życia. Liczna grupa cierpiących na napięciowy ból głowy w grupie dzieci to uczniowie w wieku 6-15lat, co może przekładać się na zmniejszoną koncentrację i efektywność pracy, jak i na nieobecności na zajęciach szkolnych.
Choć objawy często są mniej nasilone niż w migrenie, to ich przewlekły charakter może znacząco obniżać jakość życia chorego, jego samopoczucie, koncentrację, efektywność pracy, uniemożliwia wręcz wykonywanie codziennych obowiązków, a nawet ulubionych aktywności.
Przyczyny napięciowych bólów głowy
Napięciowe bóle głowy mają charakter wieloczynnikowy. Najczęściej wynikają z połączenia:
- przewlekłego napięcia mięśni szyi i obręczy barkowej,
- stresu
- zmęczenia np. związanego z nagromadzeniem codziennych obowiązków, którym trzeba sprostać
- długotrwałej pracy, nauki w szkole, a nawet spędzania wolnego czasu w pozycji siedzącej(komputer, telefon komórkowy)
- lęków szkolnych objawiających się strachem przed szkołą i wszystkim co z nią związane np. sprawdziany, wymagający nauczyciele, inni uczniowie
- niewłaściwej postawy ciała,
- braku aktywności fizycznej.
Dolegliwości często opisuje się jako uciskową obręcz wokół głowy lub uczucie ciężaru i napięcia w okolicy karku.
Jak odróżnić napięciowe bóle głowy od migreny?
Choć napięciowe bóle głowy i migrena mogą dawać podobne objawy, różnią się charakterem bólu, lokalizacją i towarzyszącymi symptomami.
Prawidłowe rozróżnienie tych dolegliwości jest kluczowe dla skutecznego leczenia.
Cecha | Napięciowy ból głowy | Migrena |
---|---|---|
Charakter bólu | Tępy, ściskający, „obręczowy”, obustronny | Pulsujący, jednostronny, nasilający się przy wysiłku |
Natężenie | Łagodne do umiarkowanego | Umiarkowane do silnych |
Lokalizacja | Cała głowa, kark, skronie, potylica | Jednostronnie (często czoło lub skroń) |
Objawy towarzyszące | Zwykle brak nudności i światłowstrętu | Często nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięk |
Aktywność fizyczna | Nie nasila bólu | Zazwyczaj nasila dolegliwości |
Czas trwania | Od 30 minut do kilku dni | Od 4 do 72 godzin |
Początek | Stopniowy | Często poprzedzony aurą lub nagły |
W praktyce klinicznej często spotyka się ból mieszany, w którym elementy napięciowe i migrenowe współistnieją. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka i indywidualne podejście terapeutyczne – obejmujące zarówno pracę nad napięciem mięśniowym, jak i edukację pacjenta w zakresie czynników wyzwalających ból.
Rola fizjoterapii w leczeniu napięciowych bólów głowy
Coraz więcej badań naukowych potwierdza, że fizjoterapia odgrywa bardzo istotną rolę w terapii napięciowych bólów głowy – zarówno w redukcji objawów, jak i zapobieganiu nawrotom.
1. Terapia manualna i praca z tkankami miękkimi
Różne techniki terapii manualnej – takie jak rozluźnianie mięśni podpotylicznych, mobilizacje odcinka szyjnego oraz terapia powięziowa znacząco zmniejszają intensywność bólu i częstotliwość jego występowania.
2. Ćwiczenia wzmacniające i korekcja postawy
Programy oparte na ćwiczeniach wzmacniających mięśnie szyi, obręczy barkowej i górnej części pleców przynoszą bardzo dobre efekty u pacjentów z przewlekłym napięciowym bólem głowy.
Regularny, nadzorowany program ćwiczeń prowadzi do znacznego zmniejszenia częstotliwości i natężenia bólu.
3. Edukacja i modyfikacja stylu życia
Współczesne podejście do fizjoterapii zakłada nie tylko terapię objawów, ale też edukację pacjenta. Kluczowe jest nauczenie technik autoterapii, relaksacji, ergonomii pracy i codziennych nawyków redukujących napięcie mięśniowe.
Autor: mgr fizjoterapii Marta Bonat
Bibliografia
- Repiso-Guardeño A., et al. — Physical therapy in tension-type headache: a systematic review of randomized controlled trials. (2023)
- Martín-Vera D., et al. — Efficacy of a strength-based exercise program in patients with chronic tension-type headache: RCT. (2023, full text PMC)
- Lu Z., et al. — Myofascial release for the treatment of tension-type and cervicogenic headache: meta-analysis. (2024, PMC)
- Herranz-Gómez A., et al. — Effectiveness of Exercise and Manual Therapy as Combined Interventions. (2021, MDPI open access)
